..:: SAHABELER ::..

C�B�R �BN ABDULLAH (602 ?- 696)

Sahabi. Cabir b. Abdullah b. Amr, b. Haram, b. Ka'b, b. Ganem, b. Seleme. K�nyesi Eb� Abdullah olan C�bir Hazrec kabilesindendir.

C�bir'in babas�, ikinci Akabe bey'aitinde m�sl�man olmu� ve Haramo�ullar� nakipli�ine tayin edilmi�ti. K�firler Uhud gazas�nda onu, burnunu ve kulaklar�n� keserek i�kence ettikten sonra �ehit ettiler. Dokuz k�z� vard�, bunlara C�bir bakt�. Hz. C�bir babas�n�n �ehadetini ��yle anlat�r: "Babam Uhud'da �ehit oldu. K�z karde�lerim bana bir deve vererek git babam�z�n cenazesini bu deveye y�kle getir ve onu Selemeo�ullar� kabristan�na g�m dediler. Deveyi alarak gittim. Yan�mda birka� adam da vard�. Ras�l-i Ekrem babam� cihat meydan�ndan ta��yarak aile kabristan�na g�t�rmek istedi�imi haber ald�lar. O, Uhud'da oturuyordu. Beni huzurlar�na �a��rarak dedi ki: Nefsimi elinde tutan Cen�b-� Allah'a yemin ederim ki; Abdullah arkada�lar� ile birlikte g�m�lecektir. Ras�l-i Ekrem'in bu s�z� �zerine ben de babam� ta��maktan vazge�tim ve onu Uhud �ehitleri ile birlikte g�md�m." (Buh�r�, II, 584). Ras�lullah C�bir'e, "Sana bir m�jde vereyim mi? Allah baban� diriltti. Ve kendisine perdesiz do�rudan do�ruya hitap etti. Halbuki �imdiye kadar hi�bir kimseye b�yle hicabs�z s�yledi�i olmam��t�r" buyurdu.

Babas� �ehit olunca ard�nda b�rakt�� bor�lar�n� C�bir �deyemedi ve Ras�lullah'a giderek, "Ya Ras�lallah! Babam Uhud g�n� �ehit oldu�unda bana bor� b�rakt�. Alacakl�lar beni s�k��t�r�yorlar. Bana Yard�m ediniz de borcumun bir miktar�n� gelecek y�la ertelesinler." dedi. Ras�lullah "Hay hay, ��leye do�ru size gelir, alacakl�lar� g�r�r�m" dedi. Ras�lullah C�bir'in evine gitti. O istirahat ederken C�bir onun i�in bir koyun kestirdi. Ras�lullah uyan�nca C�bir'e "Bana Eb� Bekir'i �a��r" dedi. Ras�lullah ve yan�ndaki ashab� yemek yediler. Yemekten sonra Ras�lullah gitmek �zere aya�a kalk�nca C�bir'in zevcesi ona "Ya Ras�lallah, bana ve kocama dua et" diye yalvard�. Ras�lullah da

"Cen�b-� Hak seni ve kocan� ma�firetine nail etsin" buyurdu. Ras�lullah daha sonra alacakl�lar� �a��rm�� ve onlardan C�bir'e m�hlet vermelerini istemi�, onlar m�hlet vermeyince Ras�lullah C�bir'e hurmalar�n� �l��p onlara vermesini buyurmu�tur. C�bir, hurmalar�yla babas�n�n bor�lar�n� �dedikten sonra kendisine de bir miktar hurma kalm��t�r. Bunu Ras�lullah'a aktar�rken kar�s�na d�n�p "Ben sana Ras�lullah'� rahats�z etmemeni tenbih etmemi� miydim?" deyince kar�s� "Ras�l-i Ekrem benim evime gelir de, ben ondan bana ve kocama dua etmesini nas�l istemem?" demi�tir. C�bir, "Biz, Ras�l-i Ekrem'in himmet ve imdad� ile bor�tan kurtulduk" demi�tir. Rivayete g�re C�bir, Bedir ve Uhud sava�lar�ndan ba�ka b�t�n Cihat hareketlerine kat�lm��t�r. C�bir, Enmar gazas�nda Ras�lullah'�n hayvan�n�n �zerinde namaz k�ld��n� rivayet etmektedir. Hendek sava��nda da Ras�lullah ile ashab�n�n tam �� g�n a� kald�klar�n�, hendek kazan baz� sahab�lerin rastlad�klar� kayay� yerinden oynatamad�klar�n� nakleden Cabir ��yle der: "Ras�l-i Ekrem'e bir kaya par�as�na tesad�f ettiklerini s�ylemi�ler. Hz. Peygamber de onlara "Siz bu kaya par�as�n�n �zerine biraz su serpiniz" buyurdu. Su serpildi, sonra Ras�l-i Ekrem kazmay� eline alarak besmele �ektikten sonra kazma ile kayaya �� defa vurunca kaya tuzla buz oldu. Bu s�rada dikkat ettim, Ras�l-i Ekrem karn�na (a�l�ktan) bir ta� ba�lam��t�."

Hz. C�bir, S�ffin vakas�nda Hz. Ali taraf�nda yer ald�. Ancak, Hz. Ali'nin �ehit edilmesinden sonra Muaviye'ye bey'at etti. �mr�n�n sonlar�nda g�zleri g�rmez oldu. Medine'de doksan�� ya��nda �ld�.

C�bir, Ras�lullah'tan bin be� y�zden fazla hadis rivayet etmi�tir. Etli sekizi Buh�r� ve M�slim'de mevcut olup m�ttefekun aleyhtir. Ashab aras�nda C�bir �bn Abdullah isminde iki ki�i daha vard�r: Biri C�bir �bn Abdillah �bn Reb�h; di�eri C�bir �bn Abdillah er-R�bis�'dir. (Tezkiret�'l-Huffaz, I, 37)

Hz. C�bir'in Ras�lullah'tan �nemli rivayetleri vard�r. Bunlardan baz�lar� ��yledir: �stih�re* had�si: "Ras�lullah Kur'an'dan bir sure ��retir gibi (b�y�k k��k) i�lerimizin hepsinde bize istih�re (duas�n�) ��reterek ��yle buyurdu. "Sizin biriniz bir i�e kalben azmetti�inde o kimse farz de�il (istihare niyetiyle nafile olarak) iki rekat namaz k�ls�n. (Namazdan) sonra ��yle dua etsin: -Ya Rab hakk�mda hay�rl�s�n� bildi�in i�in senin derg�h-� in�yetinden bana hay�rl�s�n� bildirmeni dilerim. Ve hay�rl� olana g�c�n yeti�ti�inden lutfundan bana g�� vermeni dilerim. Ya Rab, hay�rl� olan�n bana g�sterilmesini ve takdirini senin o b�y�k fazl ve kereminden dilerim. Allah'�m senin her �eye g�c�n yeter, halbuki benim yetmez. Sen her �eyi bilirsin, halbuki ben bilmem. Muhakkak sen �uurumuzdan uzak olan her �eyi de pek yak�ndan bilirsin. Ya Rab, bilirsin ki bildi�inde hi� ��phe yoktur �u azmetti�im i� dinim, d�nya ve �hiretim i�in hay�rl� ise, benim i�in onu kolayla�t�r. Sonra i�lemeye kudret bah�etti�in ve bana nasip k�ld��n bu i�i, m�barek eyle. Yine �u azmetti�im i� dinim, d�nya ve �hiretim i�in �er ise, bu i�i benden beni de bu i�ten uzakla�t�r. Ve hay�r nerede ise o hayr� bana takdir eyle. Sonra nefsimi bu takdir buyurdu�un hay�r kabul etmeye raz� k�l. "

Hz. C�bir "istihare eden m�minin duada bu i� diye ge�en yerlerde hacetini ad�yla anmas�n�" s�ylemi�tir.

Hz. C�bir'in rivayet etti�i di�er hadislerden baz�lar� �unlard�r: "Sizin biriniz farz namaz� mescidinde k�ld��nda (d�n�p evine gelerek s�nnet, m�stehap, kaza namazlar�n� evinde k�lmak suretiyle) evini de namaz�n feyz ve bereketinden nasibdar k�ls�n. Cen�b-� Hak onun namaz�ndan evinde bereket yarat�r. "

"Bir kere yan�m�zdan bir cenaze ge�mi�ti de Ras�lullah (s.a.s.) cenaze ge�ti�i i�in k�yam etmi�ti. Biz de aya�a kalkt�k. Ve, Ya Ras�lallah, bu bir Yahudi cenazesidir dedik. Ras�lullah, Bir cenaze g�rd��n�zde (m�slim olsun, k�fir olsun) k�yam ediniz. ��nk� �l�m, korkun� bir �eydir buyurdu.

"Ey C�bir dikkat et. Sana Kur'an'da nazil olan en b�y�k sureyi bildiriyorum. Bu, F�tiha-i �er�fe'dir. Zira onda her derde kar�� bir �ifa vard�r. "

"Ras�lullah (s.a.s) zaman�nda biz, at eti yerdik."

"Ezan ile beraber ticaret haram olur. Hutbe (cuma hutbesi) esnas�nda da s�z s�ylemek haramd�r. S�z s�ylemek hutbeden sonra hel�l olur. Ticaret de namazdan sonra hel�l olur."

"Ras�lullah'�n mescidinde bir hurma k�t�� vard�. Hz. Peygamber, hutbe esnas�nda ona dayan�rd�. Kendisi i�in minber yap�ld��nda bu k�t�kten gebe develerin iniltisine benzer sesler ��kt��n� i�ittik. Hz. Peygamber minberden inip de elini �zerine koyunca sustu." O s�rada k�t�k susturulan �ocuk gibi hafif hafif inliyordu. Susturduktan sonra "O, yan�nda edildi�ini i�itti�i zikrullah i�in a�lad�yd�" buyurdular."

Bir defa biz Ras�l-i Ekrem (s.a.s) ile birlikte Cuma namaz� k�larken �am taraf�ndan yiyecek y�kl� bir kervan geldi. Cemaat birer birer k�fileye do�ru y�nelip oniki ki�i kal�ncaya kadar hep da��ld�lar. O zaman �u ayet nazil oldu: "Onlar bir ticaret yahut bir e�lence buldular m� hemen oraya ko�up da��l�yor ve seni ayakta hutbe irad ederken b�rak�p savu�uyorlar. Onlara de ki, namaz ve niyazlar� mukabili olarak Allah kat�nda sakl� duran sevap, e�lenceden de ticaretten de daha hay�rl�d�r. Allah r�z�k verenlerin en hay�rl�s�d�r. "

"Benden evvel hi� bir kimseye verilmedik be� �ey bana verilmi�tir: Bir ayl�k yola kadar (d��manlar�m�n kalbine) korku salmak ile zafere erdim. Yery�z� bana mescid k�l�nd�. Onun i�in �mmetimden namaz vakti gelip �atm�� her kim olursa olsun namaz�n� k�l�versin. Ganimet bana hel�l edildi. Halbuki benden evvel kimseye hel�l edilmemi�tir. Bana �efaat verildi. Bir de her peygamber �zellikle kendi kavmine g�nderilirken ben b�t�n insanlara g�nderildim. "

"Ras�l-i Ekrem (s.a.s) efendimiz ��leni (zev�lden sonra) g�nd�z�n s�ca��nda; ikindiyi hen�z g�ne� (beyaz ve) tertemiz iken; ak�am� g�ne� batt��nda; yats�y� da g�h erken g�h ge� k�ld�r�rd�. Cemaati toplanm�� buldu�unda acele eder, gecikmi� buldu�unda tehir ederdi. Sabah namaz�n� ise onlar, yahut Ras�lullah karanl�kta k�larlard�."

"Hz. Peygamber (s.a.s) sar�msa�� kastederek Her kim bu ye�illikten yerse mescidlerimize, yan�m�za gelmesin buyurdu."

Hz. C�bir Medine'de �len son sahabidir. Hadis, tefsir ve f�k�h'da �nemli bir yeri vard�r. M�ttaki veya facir, herkesin Cehennem'e girece�ini, fakat ate�in m�ttakileri yakmayaca��n�, Allah'�n onlar� ate�ten kurtaraca��n� bildirerek, Meryem suresinin on yedinci ayetinin tefsirine a��kl�k getirmi�tir. Yine o �u had�si bildirmi�tir: "�nsanlar Allah'�n dinine fevc fevc girdiler, ondan fevc fevc ��kacaklar. "

Kaynak: S�mil Islam ansiklopedisi

Sayfa Ba��

��Dini S?zl?k

Alfebetik S?raya G?re Listele
?hlas Holding a.?. taraf?ndan bas?lan
dini s?zl?kt?r.